همه ما سابقه زخم و خراشیدگی و یا بریدگی بر روی پوست خود را تجربه کرده ایم. در اغلب موارد زخم ها روی بدن افراد سالم با سرعت و بدون ایجاد عفونت بهبود پیدا می کنند. در حالی که در شرایط بیماری زخم ها به مداخلات پزشکی و حتی جراحی نیاز دارند و زمان طولانی تری را برای بهبود سپری می کنند.

زخم بستر که در محل تماس مفاصل استخوانی با پوست به دلیل نارسایی در جریان خون ایجاد می شود از اهمیت خاصی برخوردار است.این زخم ها برای افرادی که کاملا بی تحرک بوده و روی تخت هستند، افرادی که از صندلی های چرخدار استفاده می کنند و همچنین افرادی که قادر به تغییر وضعیت خود نیستند خطرات جدی تری را به دنبال دارد.

افراد مبتلا به دیابت بیش از سایرین معرض زخم بستر قرار دارند و در این افراد بهبودی ممکن است ماه ها به طول بیانجامد. خوشبختانه انتخاب رژیم غذایی مناسب با مقادیر مشخص مواد معدنی، ویتامین و پروتئین به بهبودی سریعتر بیمار کمک می کند. رژیم غذایی مناسب برای برای ترمیم و ایجاد بافت های جدید مورد نیاز است.

شناسایی خطر و پیشگیری از ایجاد زخم بستر

وجود زخم بستر کیفیت زندگی را کاهش می دهد و میزان عفونت و مرگ و همچنین زیان های مالی را افزایش می دهد. هر ساله هزاران نفر از مشکلات ناشی از زخم بستر جان خود را از دست می دهند. جلوگیری از تشکیل و پیشرفت زخم های فشار بسیار ساده تر و ارزان  تر از درمان آنها است. استراتژی حفاظت از بیماران، با شناسایی بیماران در معرض خطر شروع می شود. مداخله به موقع برای شناسایی افرادی که در معرض خطر هستند، کاهش خطر و محافظت از آن ها را فراهم می کند. اساسی ترین بخش استراتژی های پیشگیری، آموزش به خدمات بهداشتی، بیماران، خانواده ها و پرستاران است. برنامه آموزشی باید شامل علت و عوامل خطر زخم های فشاری، انتخاب سطوح حمایت و یا توسعه و اجرای یک برنامه فردی مربوط به مراقبت از پوست، یک برنامه تمرین روزانه و ثبت صحیح داده های به دست آمده برای کاهش خطر تخریب بافت ها باشد.

عوامل بسیاری به ایجاد و تشدید زخم بستر کمک میکند.

• سن بالای 65 سال
• بی اختیاری ادراری
• رژیم غذایی نامناسب
• کاهش وزن ناگهانی
• عدم مصرف مایعات کافی

تغذیه در زخم بستر

تغذیه مناسب و درست در جلوگیری از تشکیل زخم و همچنین بهبود زخم مهم است. وضعیت تغذیه پس از ارزیابی اولیه بیمار باید ارزیابی شود. اگر بیمار مشکلاتی از قبیل قند خون، بیماری کلیوی، چربی خون بالا، عفونت نداشته باشد و در صورتی که بیمار بتواند به طور معمول غذا بخورد، باید یک برنامه غذایی با کمک یک متخصص تغذیه مطابق سن، وزن و وضعیت کلی بیمار تنظیم شود. این بیماران باید یک برنامه تغذیه روزانه داشته باشند و مواد مغذی داده شده باید ثبت شود.

رژیم غذایی متعادل، با انرژی و پروتئین کافی برای حمایت از پاسخ بدن به بیماری یا بهبود آن ضروری است.

افزایش مصرف پروتئین در بیماران مبتلا به زخم بستر مهم است. در بیماران مبتلا به زخم های بسیار عمیق، اختلال در تغذیه و کمبود پروتئین به علت از دست دادن سطح زخم، وجود دارد. در  نتیجه کاهش پروتئین در بدن، مشکلات جدی رخ می دهد، خونریزی خارج از رگ باعث ایجاد تورم می شود. بافت متورم به راحتی زخمی می شود. از دست دادن پروتئین همچنین باعث اختلال در مکانیسم های ایمنی بدن می شود. به همین دلیل کمبود پروتئین و کم خونی باعث تشکیل آسان زخم و درمان دشوار می شود.

انرژی مورد نیاز بدن توسط سه گروه از غذای اساسی تامین می شود. کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها. پروتئین ها، به عنوان سازه های بدن با فراهم آوردن نیازهای متعادل و انرژی کافی توسط این سه گروه، استفاده می شود. هنگامی که میزان کالری مصرفی کاهش می یابد، از آنجا که پروتئین به عنوان یک منبع انرژی استفاده می شود، افزایش مصرف پروتئین به تنهایی برای بهبود زخم کافی نیست.

بیمارانی که کالری کافی ندارند، نه تنها از بافت چربی، بلکه از کل بدن، وزن از دست می دهند. کاهش میزان پروتئین های گردش خون (مانند پیش آلبومین، آلبومین، انتقالین و غیره) به کاهش وزن تاثیر می گذارد. با این حال، برای بهبود التیام زخم طبیعی، سطح آلبومین سرم باید حداقل ۲ گرم / دسی لیتر باشد. کاهش وزن و کاهش پروتئین های سرم نیز باعث افزایش خطر ابتلا به زخم های تحت فشار می شود.

به منظور جلوگیری از تشکیل زخم و تسهیل بهبود، مصرف کالری کافی و همچنین پروتئین ها و مواد معدنی بسیار مهم است. در مواردی که آسیب شناسی اضافی وجود ندارد، ۳۵-۲۵ کیلوگرم کالری در هر کیلوگرم و ۱.۵ تا ۲ گرم پروتئین مناسب است. تغذیه زیاد بیمار مانند تغذیه کم آن  درست نیست. در این مورد، با افزایش وزن بدن بیمار و افزایش فشار، محدود کردن توانایی حرکت به افزایش خطر ایجاد زخم ها کمک می کند.

ویتامین ها و مواد معدنی در بهبود زخم نقش مهمی دارند. اضافه کردن ویتامین های A، C، روی، کلسیم، آهن و مس به رژیم غذایی در بسیاری از موارد یک رویکرد مناسب است. در عین حال میزان اضافه کردن غذاهای فیبردار به رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست و اسهال بسیار مهم است.

علاوه بر مصرف مواد مغذی کافی ، مصرف مایعات نیز بسیار مهم است. آب برای زندگی انسان ضروری است و باید به عنوان یک رژیم غذایی با سایر مواد مغذی مصرف شود. دادن مایعات به اندازه کافی به بیماران مهم است. تعادل مایع فرد هنگامی که مقدار مایع گرفته شده از بدن با مقدار داده شده آن برابر است، ایده آل است.

به عنوان یک قاعده کلی، برای مصرف هر کیلوگرم کالری باید ۱ میلی لیتر (یا ۳۰ میلی لیتر / با توجه به وزن بدن در روز) آب مصرف شود. آب و نوشیدنی هایی که در خانه مصرف می شوند معمولا برای پاسخگویی به نیاز به مایعات کافی هستند.

 

 

وظایف متخصص تغذیه

سوء تغذیه اثرات نامطلوبی بر زخم بستر خواهد داشت. در افراد بیمار و به ویژه سالمندان و سایر افرادی که به دلایل مختلف دچار مشکلات بلع و خورد غذا به صورت مستقل شده اند انجام غربالگری اولیه جهت بررسی کمبود های تغذیه ای احتمالی ضروری است. زیرا گسترش زخم بستر کاملا به رژیم غذایی مناسب با کالری کافی وابسته است. هدف از انجام ارزیابی تغذیه ای؛

• شناسایی سوء تغذیه
• توجه به کم آبی و رفع ان
• تعیین مکمل های مناسب برا بیمار دارای زخم بستر است.

 

 

وظایف مراقب و پرستار بیمار در مقابل بیمار مبتلا به زخم بستر

مراقب و پرستار بیمار باید برنامه غذایی مناسب و متعادلی را برای بیمار طراحی کنند.

تامین انرژی بدن

تامین انرژی کافی برای جلوگیری از دست رفتن وزن و یا افزایش وزن بیمار و کمک به درمان زخم بستر مهمترین نکته ای است که باید مد نظر قرار بگیرد. دریافت انرژی کافی به ویژه در افراد لاغر به دلیل متعادل کردن وزن بیمار به کاهش فشار از روی قسمت آسیب دیده منجر می شود.

کربوهیدارت ها و روغن های سالم مانند کلزا، ماهی  و زیتون منابع خوبی برای دریافت انرژی هستند.

تامین فیبر غذایی

برنامه غذایی باید شامل تمام گروه های غذایی، پروتئین، میوه سبزیجات، لبنیات و غلات باشد.

در وعده غذایی روزانه بیمار سبزیجات و میوه های سرشار از ویتامین ث مانند توت فرنگی و اسفناج را بگنجانید، برای تامین روی کافی بدن از غلات، پروتیئن، تخم مرغ، گوشت و لبنیات و غذاهای دریایی را برای بیمار آماده کنید.

مراقبین و پرستاران پیوسته در تنظیم برنامه غذایی بیمار باید نظر پزشک متخصص را در اولویت قرار دهند.

تامین پروتئین کافی

برای بیماران دارای زخم بستر باید پروتئین کافی در نظر گرفته شود. و تمامی وعده های غذایی آنها حاوی مواد غذایی پروتئینی باشد. تخم مرغ، ماست، پنیر و مرغ از جمله مواد غذایی هستند که در وعده های جداگانه می توانند پروتئین کافی برای بیمار تامین کنند. در زمان تعیین سطح پروتئین مورد نیاز باید شرایط سلامتی و سایر بیماری ها نیز مد نظر قرار بگیرند و در بیماران دارای نارسایی کلیوی استفاده از پروتئین با محدودیت مواجه است.

تامین آب بدن

آب بدن بیمار را با استفاده از نوشیدنی های مناسب تامین کنند و از کم آبی بدن بیمار جلوگیری کنند. تامین اب کافی بدن به بهبود جریان خون و تغذیه سلولی کمک می کند و در درمان و جلوگیری از زخم بستر کمک می کند. مصرف مایعات کافی به ویژه در افراد مبتلا به دیابت و بیماری های کلیوی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در مبتلایان به دیابت، سطح قند خون پیوسته باید مورد ارزیابی قرار بگیرد تا از وخیم تر شدن زخم جلوگیری شود.

در مراقبت از زخم بستر مهمترین نکته توجه به رژیم غذایی و تشخیص زودرس نیازهای غذایی بیمار است. در صورتی که بیمار و پرستار و مراقبین او نسبت به تاثیرات زخم بستر در کیفیت زندگی و عوارض ان بی توجه باشند علاوه بر طولانی شدن دوره درمان باید منتظر عواقبی چون عفونی شدن بافت های زیرین مانند استخوان و حتی خون باشند. مرکزکیان با کمک متخصصین تغذیه خود برنامه غذایی مناسب را طراحی و بر روند بهبود زخم بستر در منزل بیماران نظارت خواهند داشت.

https://kianmeds.com/treatment-of-bed-sores-and-diabetic-foot-ulcers/

برای مشاهده خدمات کیان مدز برای درمان تضمینی زخم بستر در منزل روی لینک بالا کلیک کنید.